Na początku III tysiąclecia p.n.e. ukształtowała się na tym terenie populacja indoeuropejska, a w wyniku połączenia powstała populacja, która zachowała specyficzne cechy kulturowe i językowe na Półwyspie Bałkańskim (plemię Pelazgów). Między drugim tysiącleciem a pierwszym wiekiem pne powstała populacja iliryjska. Podobnie jak Grecy, Iliryjczycy zdołali zachować swój język i tradycje pomimo rzymskiej okupacji.

Albania jest uważana za jeden z regionów o najstarszych śladach zaludnienia na Bałkanach iw Europie.

Istnieją dowody na liczne znaleziska archeologiczne w różnych częściach regionów Albanii, takie jak Lepenitsa we Wlorze, Tren na Korce, Khara w Sarandzie, sąsiednia Szkodra w Selcach, Góra Daiti, Prizren itp., potwierdzające obecność śladów starożytności ludności na terytorium Albanii. Badania tych stanowisk archeologicznych dowiodły, że pierwsze osady Albańczyków zaczęły się zasiedlać w połowie paleolitu (100-40 tys. lat p.n.e.).

Również w okresie neolitu (6000 – 2600 pne) wskazuje to na znacznie gęstszą populację na terytoriach albańskich. Wskazują na to wykopaliska archeologiczne prowadzone w regionie Korça, gdzie odkryto 12 osad z tego okresu. Takie osady znaleziono również w Czakran, Kolonia, w dolinie rzeki Black Drin w Mata, w Permet itp.

Prehistoryczna malowana jaskinia Lepenitsa niedaleko Vlora

Ludność indoeuropejska osiedliła się tutaj na początku III tysiąclecia p.n.e. W wyniku tego połączenia na Półwyspie Bałkańskim powstała nowa populacja (pelazgi), która zachowała specyficzne cechy kulturowe i językowe.

Iliryjskie Tummul z Kamenitsa koło Korka

Ta starożytna populacja stała się przodkami Ilirów między II tysiącleciem a I wiekiem p.n.e. Po jego upadku w 30 rpne i po zakończeniu trzech wojen iliryjsko-rzymskich, Iliria znalazła się pod kontrolą tego ostatniego.

Muzeum Skanderbega, Ilirowie kontra Rzymianie

Po podziale Cesarstwa Rzymskiego (395 pne) Iliria stała się częścią Cesarstwa Bizantyjskiego.

Stanowisko archeologiczne Billis, Albania

Chociaż byli pod podbojem rzymskim, Iliryjczycy zachowali swój język i tradycje przez wieki. Przez port Durres przechodziła „Via Egnatia”, najważniejszy szlak handlowy między Rzymem a Konstantynopolem (Bizancjum).

Via Egnatia – Albania

Pierwsi trzej cesarze bizantyjscy (Anastazjusz I, Justyn i Justynian I) byli pochodzenia iliryjskiego. Ataki barbarzyńskich plemion migrujących (Wizygotów, Hunów, Ostrogotów i Słowian) trwały w V i VI wieku. W 1344 Albania znalazła się pod kontrolą Królestwa Serbskiego. Po jego upadku w wojnie z Turcją w 1389 r. utworzono Księstwo Arberesz.

Najważniejszym z nich było księstwo Balshai. Region był otwarty na ataki osmańskie, którym w równym stopniu udało się doprowadzić Arberię do władzy. Opór przeciwko Turkom osiągnął kulminację w latach 1443-1468, kiedy albański bohater narodowy Gerge Kastriot Skanderbeg poprowadził albańskie powstanie przeciwko Turkom.

Kościół Mariacki w Apollonii – Fier – Albania

W tym okresie Arberia stała się kluczowym czynnikiem w całej Europie. Po utworzeniu 2 marca 1444 r. koalicji panów feudalnych Arber w historycznej Lidze Lezha, bohater narodowy Gerg Kastrioti Skanderbeg przez 25 lat kierował ruchem oporu przeciwko zagrożeniu osmańskiemu.

Były trzy ataki osmańskie na Kruję, wszystkie nie powiodły się i zaledwie 10 lat po śmierci Skanderbega, w 1478 roku, udało im się w końcu zdobyć Kruję. Albania przez ponad 400 lat znajdowała się pod panowaniem osmańskim. Albański ruch oporu trwał w kolejnych okresach, szczególnie zainspirowany ruchem iluminatów albańskiego odrodzenia narodowego, który powstał w XIX wieku.

Zamek w Kruji, Albania

Kolejne powstania i wysiłki osiągnęły apogeum wraz z ogłoszeniem niepodległości narodowej 28 listopada 1912 r. Zgromadzenie Vlory utworzyło pierwszy rząd albański, na czele którego stanął Ismail Qemali. Podczas I wojny światowej, która wybuchła w 1914 roku, Albania zamieniła się w pole bitwy dla różnych sił okupacyjnych, takich jak wojska austro-węgierskie, włoskie i francuskie. Kongres Lushni, który odbył się w 1920 roku, miał na celu zachowanie integralności terytorialnej Albanii po I wojnie światowej.

Pomnik Niepodległości, Vlora, Albania

Kongres ten ogłosił Tiranę stolicą Albanii. W tym samym roku Albania wstąpiła do Ligi Narodów. Po okresie zawirowań politycznych w 1924 r. kraj przeżył rewolucję burżuazyjno-demokratyczną, a zaraz po niej na czele kraju stanął rząd Fan Noli. W 1928 r. kraj został ogłoszony monarchią pod przywództwem króla Zoga I. Ten ostatni prowadził politykę zbliżenia z Włochami i Wielką Brytanią, ale nie mógł uniknąć militarnej okupacji Albanii przez włoskich faszystów.

Kongres Luszni

7 kwietnia 1939 r.     kraj został zajęty przez wojska Mussoliniego, co położyło kres trwającej 11 lat monarchii. W 1943 kraj został zajęty przez hitlerowskie wojska. Opór wobec zagranicznych ataków jest znany jako Antyfaszystowski Front Wyzwolenia Narodowego. Koniec II wojny światowej wprowadził w życie stalinowski reżim Envera Hodży.

New York Times wie o włoskiej inwazji na Albanię

Przez około 50 lat reżim totalitarny    prowadził politykę izolacji, pozostawiając kraj w biedzie ekonomicznej i całkowicie odizolowany od społeczności międzynarodowej. Jej polityka gospodarcza opierała się na zasadzie „samodzielności”, zakazie pożyczek i kredytów z zagranicy. Sytuacja ta trwała do 1991 roku, kiedy Albania w wyniku nowych wiatrów wiejących w Europie Wschodniej wreszcie wyszła z izolacji.

Enver Hodża przedstawiony jako przywódca Albanii

Albania przeprowadza pluralistyczne wybory od 1991 roku    . Partia Socjalistyczna wraz ze swoimi sojusznikami jest u władzy od 2013 roku. Od 2009 roku Albania dołączyła do NATO jako pełnoprawny członek. Obecnie kraj przechodzi szereg reform mających na celu integrację Albanii ze Wspólnotą Europejską.

Upadek pomnika Envera Hodży w Tiranie w 1991 roku   .